Sau
đây là một vài trích-đoạn từ bài diễn-văn của tổng-thống Obama tại Gran Teatro,
Havana, Cuba, dưới sự chứng-kiến của tổng-thống Raul Castro và khoảng một ngàn
khách tham-dự. Bài nói chuyện cũng đã được phát-hình trực-tiếp trên các đài
truyền-thông tại Cuba vào ngày hôm qua 22-3-2016.
“Kính
thưa quý vị,
Havana
chỉ cách Florida có 90 dặm. Vậy mà để đến được đây chúng ta đã phải đi qua một
chặng đường quá dài, phải vượt qua bao nhiêu rào cản của lịch-sử, của đau
thương, và của ly-biệt…
Biết
bao nhiêu trăm ngàn người di dân Cuba đã tìm cách vượt qua khoảng không-gian ngắn
ngủi này–bằng phi-cơ hay trên những chiếc bè tự-chế, để đến được bến bờ của tự-do
và cơ-hội, bỏ lại sau lưng bao nhiêu tài-sản cũng như bao nhiêu người thân…
Hôm
nay tôi đến đây để chôn những di-vật cuối cùng của cuộc Chiến-Tranh Lạnh. Tôi đến
đây để bắt tay và kết bạn với người dân Cuba…
Nhưng
chúng ta không thể, và không nên, bỏ qua những dị-biệt giữa hai thể-chế, hai nền
kinh-tế và hai xã-hội. Cuba là một chế-độ độc-đảng, Hoa-Kỳ là một nền dân-chủ
đa-nguyên. Mô-hình kinh-tế của Cuba là xã-hội chủ-nghĩa, của Hoa-Kỳ là thị-trường
mở. Cuba nhấn mạnh vai trò và quyền-lực của nhà nước, Hoa-Kỳ được xây-dựng trên
tư-quyền của cá-nhân…
Người Dân CUBA theo dõi Tổng Thống OBAMA Phát Biểu
Tôi
xác-minh rằng Hoa-Kỳ không đủ sức và cũng không muốn ép Cuba phải thay đổi.
Cuba có thay đổi hay không, điều đó hoàn toàn tuỳ thuộc vào ý muốn của người
dân Cuba…
Chúng
tôi thừa hiểu rằng mỗi dân-tộc phải tự vẽ ra con đường cho chính mình. Nhưng vì
chúng ta vừa thoát ra khỏi cái bóng đè của lịch-sử nên tôi xin phép được thẳng-thắn
chia sẻ với quý vị những suy nghĩ của mình, cũng như của nhân-dân Hoa-kỳ nói
chung….
Thi-sĩ
Jose Marti của Cuba từng viết: “Tự-Do là quyền được sống thật, được suy
nghĩ và phát-ngôn mà không cần phải ra vẻ đạo-đức giả.” Thế
nên tôi cũng xin nói với các bạn những điều tôi hằng tin. Tôi không cần các bạn
phải đồng-ý, nhưng các bạn cần biết tôi tin những gì.
Tôi
tin rằng tất cả mọi người đều bình-đẳng trước pháp-luật. Tôi tin rằng nhân-phẩm
của trẻ em phải được bảo-vệ bằng giáo-dục và y-tế, bằng cách cho chúng cơm ăn
áo mặc và nhà cửa tử-tế. Tôi tin rằng mọi công-dân đều có quyền phát-biểu ý-kiến
mà không sợ bị bắt-bớ. Ai cũng có quyền lập-hội, quyền chỉ-trích nhà nước, và
quyền phản-đối trong ôn-hoà. Tôi tin rằng pháp-luật không được phép bỏ tù người
dân khi họ sử-dụng những quyền căn-bản này. Tất cả mọi người đều phải có quyền
tự-do tín-ngưỡng. Và dĩ-nhiên tôi cũng tin rằng mọi cử-tri phải được quyền chọn
người đại-diện chính-phủ cho mình qua những cuộc bầu-cử tự-do và dân-chủ.
Không
phải ai cũng đồng-ý với tôi hay với người dân Mỹ về những điểm này. Nhưng tôi
tin rằng các nhân-quyền nói trên áp-dụng cho tất cả mọi người. Nó đúng cho dân
Mỹ, cho dân Cuba, và cho tất cả mọi dân-tộc khác trên thế-giới…
Vì vậy,
đây là thông-điệp tôi muốn nhắn gửi đến nhà nước cũng như nhân-dân Cuba:
Những
lý-tưởng cách-mạng–của Hoa-Kỳ, của Cuba, của bao cuộc nổi dậy khác trên thế-giới,
tôi tin rằng chỉ thật sự có ý-nghĩa khi chúng được đặt trên nền-tảng dân-chủ.
Tôi tin như vậy không phải vì nền dân-chủ của nước Mỹ là toàn-hảo, mà bởi vì nó
KHÔNG toàn-hảo. Đất nước chúng tôi, cũng như bao quốc-gia khác, cần không-gian
rộng lớn của dân-chủ để tự điều-chỉnh. Bất cứ người dân nào cũng có thể là
nhân-tố cho sự thay đổi, đưa ra những ý-tưởng mới, sáng-lập những mô-hình xã-hội
tốt đẹp hơn. Ngay lúc này và ngay trong nước Cuba, một sự tiến-hoá cũng đang ngầm
xảy ra; một thế-hệ người dân Cuban mới đang thành-hình…
Có người
nghĩ rằng tôi đến đây để kêu gọi người dân đập đổ một cái gì đó. Nhưng sự thật
là tôi muốn kêu gọi thanh-niên Cuba hãy kéo nhau đứng lên để xây-dựng một cái
gì đó.
Tôi hết
sức cảm tạ tấm thịnh-tình của tổng-thống Castro. Tôi tin rằng việc tôi đứng đây
hôm nay chứng-tỏ ông không có gì để phải lo sợ từ phía Hoa-kỳ.
Với
lòng quyết-tâm bảo-vệ chủ-quyền và sự tự-trị của Cuba, ông cũng không cần sợ tiếng
nói đa-chiều của dân-chúng hay lo-lắng khi họ được quyền phát-ngôn, tụ tập hoặc
bầu chọn người lãnh-đạo…
Tôi
cũng có nhiều kỳ-vọng cho tương-lai bởi vì giữa người Cuba với nhau đang xảy ra
một cuộc hoà-hợp hoà-giải. Tôi biết nhiều người Cuba trên đảo vẫn cho rằng những
kẻ bỏ xứ ra đi năm xưa vẫn còn ủng-hộ chế-độ cũ. Tôi nghĩ họ cứ tin là những
người di-dân kia đã không nhìn thấy những tệ-nạn xã-hội thời tiền-cách-mạng và
không chấp-nhận cuộc đấu-tranh để xây dựng một tương-lai mới.
Nhưng
tôi có thể xác-định với quý vị rằng những người di-dân kia đang cưu-mang bao
nhiêu ký-ức đau thương của những cuộc cách-ly đầy máu và nước mắt. Họ yêu Cuba,
và một phần của họ luôn luôn xem nơi đây là chốn quê nhà. Chính vì vậy mà nỗi
đau của họ rất sâu, và không ít người đã trở nên quá khích. Riêng đối với cộng-đồng
người Cuba mà tôi được dịp gặp-gỡ và tiếp-xúc, đây không phải chỉ là một vấn-đề
chính-trị mà còn là chuyện gia-đình. Họ nhớ đến căn nhà cũ, họ mơ được quay về
nối lại mối thâm-tình bị đổ vỡ. Họ mong được gầy dựng một ngày mai sáng sủa
hơn. Họ đặt niềm tin vào sự kết-hợp và hoà-giải dân-tộc….
Những
người Cuba đầu tiên tôi được biết là những người di-dân đầy nhiệt-huyết và
tài-năng ở Mỹ. Ngoài sự đau khổ tinh-thần của kẻ biệt-xứ họ còn phải chịu đựng
biết bao điều khốn-khó ở một đất nước xa lạ. Họ đã phải làm việc cật-lực để
mưu-sinh và để cho con cái mình có cơ-hội vươn lên trong xã-hội Mỹ. Bởi thế cho
nên việc hoà-hợp hoà-giải giữa các thế-hệ con cháu của những người cách-mạng và
con cháu những thế-hệ di-dân sẽ là nền tảng cho tương-lai của Cuba.
Lịch-sử
giữa Hoa-Kỳ và Cuba có cách-mạng, chiến-tranh, đấu-tranh, hy-sinh, ân-oán, và
bây giờ là hoà-giải. Đã đến lúc chúng ta bỏ quá khứ lại sau lưng. Đã đến lúc
chúng ta cùng quay hướng nhìn về tương-lai. Đây chắc chắn không phải là việc dễ
và sẽ có lúc chúng ta gặp phải chướng-ngại. Công việc này sẽ đòi hỏi rất nhiều
thời-gian. Tuy nhiên, những ngày ở Cuba vừa qua cho phép tôi đặt niềm tin và
hy-vọng vào nhân-dân Cuba. Chúng ta có thể đồng-hành như bạn, như láng giềng,
và như người thân trong gia-đình.
Si se
puede. Mucho gracias. Thank you.”
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét